Dişhekimliğinde 1 Ocak’tan itibaren yürürlüğe giren 2007 yılı asgari ücret tarifesi birçok tartışmayı da beraberinde getirdi. Tarifenin genelinde fiyatlarda yapılan indirimler dikkat çekerken bazı kalemlerde ise ufak artışlar göze çarpıyor. Örneğin 2006 yılı asgari ücret tarifesine göre İstanbul’daki bir muayenehanede uygulanması gereken muayene ücreti KDV dahil 32.67 YTL iken, bu yıl 22.53 YTL’ye çekildi. Geçen yıl 39.20 YTL olan kanal dolgusu sökümünün liste fiyatı ise 29.55 olarak belirlendi. Minimum 615.50 YTL’den yapılan tek çenede tam protezlerin bedeli 563.80 YTL’ye düşürülürken 2006’da 52.27 YTL olarak belirlenen tek diş ilavesi şu anda minimum 57.45 YTL’den yapılıyor. Dentiss Dergisi olarak konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz sektörel kurumlar ile dişhekimleri farklı değerlendirmelerde bulunuyor. Asgari ücret tarifesini hazırlayan Türk Dişhekimleri Birliği (TDB), tamamen bilimsel ve günün koşullarına göre hareket edildiğini belirtirken Ankara Diş Odası (ADO) ise tarifenin birçok açıdan büyük tartışmalara ve kafa karışıklığına sebep olacağını ifade ediyor. Kurumlar arasındaki bu fikir ayrılığına dişhekimleri arasında da rastlamak mümkün. Kimi hekimler asgari ücreti savunurken kimileri ise özellikle fiyatlardaki oynamaların kendilerine ne şekilde yansıyacağı üzerinde durdu. Görüşlerden bazıları kısaca şöyle:
Necati Hilmi Küçükyıldız – TDB Asgari Ücret Tarifesini Tespit Komisyonu Başkanı
‘Dişhekimliğinde asgari ücret 1953 yılında 6023 sayılı yasayla bünyesinde dişhekimlerinin de bulunduğu Türk Tabipler Birliği’nin kurulmasından bu yana uygulanmaktadır. Sağlık hizmetlerinin doğası gereği ücretlendirilmelerinin piyasa koşullarına terk edilemeyeceğini dolayısıyla da kurumsal düzenlemelere ihtiyaç olduğunu kabul ediyor. Ayrıca hizmet bedellerinin taban fiyatlarının bilinmesi, dişhekiminin emeğinin sınırlarını belirlemede yararlı olacaktır. Asgari ücret tarifeleri olmazsa olmazları içerir. Bu düzenlemeler kaliteyi korumamızda yardımcı oluyor. Ücret tarifeleri dişhekimi ile hizmet alıcı arasında asgari fiyatlamayı belirler. Kamunun muayenehanelerden hizmet alması ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin finansmanı, harcamaların bilinmesi ve kurumsal sözleşmelerde asgari ücret tarifesi TDB için bir referanstır.
TDB Merkez Yönetim Kurulu, asgari ücret tarifesini dişhekimleri odalarından gelen taleplere göre belirleyerek Sağlık Bakanlığı’na sunuyor ve bakanlığın onayından sonra Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girer. 2007 yılı öncesi asgari ücret tarifeleri birim-katsayı ilişkisi ile belirleniyordu. Hizmetlerin planlanmasında her tedavi türünün bir birimi vardı. Bu birim sabitti ama katsayı değişkendi. TDB her yılın malzeme, hayat standardı, sabit giderlerle ilgili maliyet artışlarını göz önüne alıp odaların da görüşünü sorduktan sonra yıllık artış oranını belirleyen katsayıyı tespit ederdi. Belirlenen katsayı ile birimin çarpımı o yılki hizmet türlerinin karşılığı olurdu. 2007 yılında uygulanmaya başlanan asgari ücret tarifesi ise tamamen maliyet esaslı bilimsel metodlarla düzenlendi. Projenin sorumlusu olan sağlık ekonomisti bir akademisyen TDB bünyesinde kurulan bir komisyon ile çalışmaları yürüttü. Kırk toplantı ve on adet taslak çıktıdan sonra proje şekillenmiştir. Maliyet esaslı çalışmanın 4 ana parametresinden sabit giderler, hayat standardı ve hizmet yoğunluğu ile ilgili maliyetler anketlerle sorgulanmış, değişken giderler için tüm hizmetlerin iş analizleri yapıldı. Dişhekimlerinin saat ücretleri kamuda alınan aylık ücretler ölçü alınarak hesaplanmıştır. Çalışma süreleri ayda 25 gün, günde 8 saat, saatte 60 dakika olarak belirlenmiştir. 2007 yılı öncesi asgari ücret tarifeleri maliyet esaslı olmayan çalışmalardı. Alt yapıları çeşitli araştırmalar ve tespitlerin sonucunda oluşturuldu. Dolayısıyla ücretlerdeki bazı değişiklikler dışında bu yılki tarife ile aralarında önemli farkları yoktur.
Asgari ücret tarifesi bazı dişhekimliği odaları ve hekimler tarafından eleştiriliyor. Eleştirilere sebep olan kriterleri bilmiyorum. Önceki yıllardaki asgari ücret tarifelerinin alt yapısının da bilimsel olduğuna inanıyorum. Dişhekimi muayenesi bir hizmet türüdür. Bazı hizmet türlerinde olduğu gibi burada da fiyatlarda indirimler yapıldı. Takdir edersiniz ki tespit ettiğimiz ücret azami değil, asgari ücrettir. Bu hizmet türünün ücretinin düşük kalması ile ilgili kimsenin özel bir çabası olmamıştır.’
Ankara Dişhekimleri Odası (ADO)
Konuyla ilgili ADO tarafından yapılan yazılı açıklamada şunlar ifade ediliyor:
‘Meslektaşlarımızın muayenehanelerinde sağlık hizmetlerini uygun standartlar içinde verebilmesi, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri yakından takip edebilmeleri, mesleğimize yakışır bir şekilde yaşamlarını sürdürebilmeleri hepimizin en büyük beklentisini oluşturmaktadır. Ancak TDB tarafından belirlenen yeni asgari ücret tarifesi incelendiğinde, birçok kalemde yapılan değişiklikler ile fiyatlardaki indirimlerin büyük tepki ve tartışmalara yol açtığını gözlemliyoruz.
ADO olarak yıllardır fiyatların bilimsel tespitlere ve ayrıntılı olarak yapılacak çalışmalara dayandırılarak belirlenmesini, günümüzün ekonomik koşulları içinde kabul edilebilir olmasını savunuyoruz. Tabii ki tüm çalışmaların arkasında bir emek var. Ancak mesleğimizi bu kadar yakından ilgilendiren bir konuda bilgi, tecrübe, emek ve mesleki risklerin yeterince dikkate alınması gerektiğine inanıyoruz. Gelen eleştiriler ve öneriler doğrultusunda yukarıda belirtilen parametreleri de göz önünde bulundurarak TDB’nin tarifeyi yeniden yapılandırmasının daha gerçekçi olacağını vurgulamak istiyoruz.’
Sertaç Kızılkaya – Dişhekimi
Asgari ücret Türkiye’de dişhekimlerinin kanayan yarasıdır. Düşünen her kafadan bir sesin çıktığı, ama hiçbir zaman üzerinde tam bir mutabakat sağlanamamış ve sağlanamayacak, her yılbaşında gereksiz kağıt israfıyla fiyatları 2 kez yazılı olarak gösteren liste olarak görüyorum. İçeriğinde belki de meslek hayatımız boyunca hiç uygulamadığımız ve uygulamayacak satırlar bulunuyor. Son yıllarda üzerinde bilimsel çalışmalar ve maliyet analizleri yapılarak yeniden şekil verilmesi gerektiği bilimsel olarak ispatlanmış olsa da nedense bir türlü yapılamıyor. Gerçek tedavi maliyetlerini hesaplamada yetersiz bilgilerle hareket edilmesi, sanırım bugünkü ücret karmaşasının en önemli nedenini oluşturuyor. İnanıyorum ki maliyet analizi yapabilen dişhekimleri mezun edilse, hiç kimsenin bir asgari ücret açıklamasına ve yayınlamasına gerek kalmadan ülkemiz şartlarına uygun düzeyde çalışma ücretleri ortaya çıkacaktır. Devletin kurumlarına kabul ettiremediğmiz asgari ücret tarifelerini, dişhekimlerinin vatandaşlara kabul ettirme şansı da mevcut durumda pek mümkün görünmemektedir. Nasıl ki devlet, Bütçe Uygulama Talimatı ve benzer kararlarla dişhekimlerini ucuz çalıştırmayı başarabiliyorsa aynı devletin vatandaşları da özel muayenehanelerden ucuz hizmet almayı pek ala becermektedir. Öğrencilik yıllarında muayenehane işletmesi dersi olmayan ülkemizde, yeni mezun meslektaşlarımız günü kurtarabilmek, belki borçlanarak aldığı cihazların taksitlerini ödeyebilmek için fiyatları hastaların belirlemesine göz yummak durumunda kalıyorlar. Bu durum zamanla hastalarda ve böyle bir başlangıç yapan dişhekiminde de içinden çıkılmaz bir kısır döngüye neden oluyor. Birliğimizin ve bağlı meslek odalarımızın yapması gereken mevcut öğrencilerle başlayıp bütün üyelerine hiç yorulmadan işletme maliyetlerini hatırlatmasıdır. Bunun neticesinde, hekimlerin de maliyet analiziyle sundukları hizmetlerini fiyatlandırmaları soncunda asgari ücret kendiliğinden belirlenmiş olacaktır. Asgari ücreti düşük bulanların daha yüksek fiyatlar ile çalışmasının önü her zaman açıktı ve böyle de olmalıdır.
Savaş Ilgaz – Dişhekimi
Kırk yıllık hekimim, muayenehanem Nişantaşı’nda bulunuyor. Uzun meslek yaşamım boyunca hiçbir zaman asgari ücretin altında bir hastayı tedavi etmedim. Parası olmayan ya da ödeme güçlüğü çeken hastalarımı herhangi bir ücret talep etmeden tedavi ettim. Her meslek kolunda olduğu gibi dişhekimliğinde de minimum ücretlerin bulunması gerekiyor. Özellikle mesleğinin başlangıcındaki ya da Anadolu’da yaşayan hekimlerin çalışabilmeleri için asgari ücretlerin makul olması gerektiğine inanıyorum. Zaten bu tarife sadece alt sınırı belirliyor. Örneğin bulunduğu semt sebebiyle muayenehanemin kirası, giderler, kullandığım cihazlar düşünüldüğünde asgari ücret fiyatlarını uygulamam beklenemez.
Serkan Şahiner – Dişhekimi
Bu yıl asgari ücretlerin düşürülmesini şaşırarak izliyorum. Önceki yıllarda sürekli yükseltilen fiyatların çoğunda indirimlere gidilmesinin bizim gibi poliklinikleri olumsuz etkileyeceğine inanıyorum. Mecidiyeköy’de bulunuyoruz. Hasta kitlemizi orta ve ortanın üstü kesim oluşturuyor. Hep tarifedekilere yakın fiyatlandırmalar yapıyorduk. Fakat düşmesi ücretleri yukarı çekmemizi zorlaştıracak. Kanımca bankalardan gelen talepler baz alınarak asgari ücret belirlendi. Çünkü bankalar çalışanlarının diş tedavi masraflarını kuruşu kuruşuna ödüyorlar. Yapılan bazı suistimallerin bu kurumları harekete geçirdiğine ve asgari ücretlerin şekillenmesinde etkili olabileceğine inanıyorum.
Dr. Uğur Ergin – Öğretim Görevlisi
Piyasaya bir denge getirmesi amacıyla dişhekimliğinde asgari ücretin uygulanmasından yanayım. Rakamların düşürülmüş olmasını çok anlamlı bulmuyorum. Eleştirenleri de samimi görmüyorum çünkü aynı kesimler iki yıl önce fiyatların yüksekliğinden şikayet ediyordu. Tabii ki ekstra giderleri olan bir hekimin asgari ücret tarifesini uygulamasını beklemek mantıkla bağdaşmaz. Zaten gelir seviyesi yüksek hastaları vardır. Bir diş çekiminin yüksek bedellerden yapar. Bence tarifelere bir kod sisteminin getirilmesi gerekiyor. Çünkü muayenehanelerin fatura gönderdiği kurumlar ayrıntılı bilgi istiyorlar. Yani çalışanının tedavisi için ödeyecekleri tutarı tarifeyle karşılaştırmak istiyor. Bunun yapılabilmesi için tarifenin genişletilmesi gerekiyor.
Canan Güzelcan – Dişhekimi
Asgari ücret ancak bazı kurumlar ve özel sağlık sigortaları ile olan anlaşmalarda kesilen faturalarda uygulanmaktadır. Çünkü hastalarımızdan tarifede belirtilen fiyatlar üzerinden ücret alamıyoruz. Dolayısıyla asgari ücrete uydurmaya çalışarak fatura ediyoruz ya da hiç etmiyoruz. Zaten her hekim bulunduğu konum itibariyle kendi iç dinamiğinde bir fiyat
politikasını oluşturuyor. Günümüz şartları nedeniyle asgari ücret uygulamalarının uygun olmadığını düşünüyorum.
