Yaşanan deprem, sağlık mekanlarının tüm afetlere karşı dayanıklı mekanlar olarak tasarlanmasının ne derece önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Slash Architects Kurucusu Mimar Şule Ertürk, sağlık mekanlarının olası afet durumlarının üzerinden kurgulanacak senaryolarla tasarlanması ve inşa edilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Mimar Şule Ertürk, tasarladıkları proje eğer mevcut bir binada konumlanıyorsa, yapının yerinde alınmış statik raporunu inceleyerek statik durumu bilirkişilerce teyit ettirdikten sonra süreci başlattıklarını vurguluyor. Ardından mühendislik ekiplerinin görüşleri doğrultusunda mevcut yapıya önerilen güçlendirmenin işlendiği güncel proje üzerinden tasarımına giriş yapılıyor.
Holistic (bütüncül) ve flat (hemyüz) tasarım anlayışı ile hareket eden Slash Architects, mekansal elemanları genel olarak mekanla bütünleşik şekilde tasarlayıp yapısal bileşenlere sabitlenmiş bir düzen kurguluyor. Örneğin, klinik içlerinde kullanılacak doktor üniteleri, dolaplar gibi unsurlar duvara monte edilerek tasarıma dahil ediliyor ve ayrıca bu uygulamanın duvara bindireceği yük için duvar mukavemetini artıracak öneriler projelere işleniyor. Bu sayede deprem esnasında oluşabilecek devrilme ve olası yaralanma riski azaltılmış oluyor.
Uygulama projelerinde ise strüktürü korumaya yönelik müdahalelerle işe başladıklarını belirten Mimar Şule Ertürk “Ağırlıklı olarak iç mimari projelerimizi betonarme yapılar üzerinde çalıştığımız için bahsi geçen sistemin taşıyıcı elemanlarının korozyon tehlikesini azaltacak önerilerin işlenmesinden sonra uygulama projesine geçiş yapıyoruz” diyor.
Afetler Özelinde Sağlık Yapılarına Yönelik Yönetmelikler ve Sunulan Çözümler
Sağlık yapılarının biçimlendirilmesinde önemli bir etkiye sahip olan yönetmelikler yapıların deprem gibi afetlere karşı korunaklı olarak inşa edilmelerine yönelik olarak da çeşitli yaptırımlara sahip. Mimar Şule Ertürk tahliye sürecinde kritik rol oynayan koridor mesafelerinin yönetmeliklerle idealize edilmesi ve kullanıcıların kaçış anında sebep olabileceği olası yığılmaların önüne geçilerek alternatif kaçış rotalarının dahil edilmesi şeklindeki düzenlemelerin hastaların, personelin veya diğer kullanıcıların tahliye sürecini kolaylaştırdığını da vurguluyor. Sağlık mekanlarının, tüm bu standardizasyonların erişilebilirlik filtresinden geçirilmesiyle engelli bireylere yönelik hizmet verebilecek şekilde kurgulanması da bütünü, herkes için güvenli hale getiriyor.
Mekan organizasyonlarında bekleme ve giriş alanları ile görsel ve fonksiyonel açıdan bağlantılı olarak kurgulanan tanımlı sirkülasyon hatları; hasta, personel veya diğer kullanıcıların herhangi bir noktadan kaçacağı doğrultuyu kolayca anlamasını sağlayarak bu algıyı destekliyor. Slash Architects bu müdahaleyi grafik elemanlar, süreklilik gösteren aydınlatma elemanları, malzeme, renk farklılıkları gibi kullanıcı algısını ideal şekilde yönlendirecek estetik dokunuşlarla güçlendirmeye, aynı zamanda acil çıkış yön işaretleri, acil durum armatürleri kullanarak çıkışa direkt ulaşılabilirliği sağlamaya ve tahliye süresini kısaltmaya özen gösteriyor; bu sayede mekana karakter veren dil aynı zamanda deprem sonrası tahliye konusunda da kullanıcıya yönlendirme becerisi kazandırıyor. Ayrıca genel olarak kat planlarında, kaçış durumunda yol üzerinde engel oluşturmayacak nitelikte bir tefriş yerleşimi ve mekan geçişleri planlanıyor. Bu doğrultuda, kullanıcının tahliye sürecini zorlaştırmayacak malzeme seçimlerine yönelen Slash Architects, tasarıma dahil edilen cam yüzeyleri, darbe durumunda ve kırılma halinde insan sağlığına zarar vermeyecek ve kaçış senaryosunu zorlaştırmayacak nitelikteki temperli cam olarak tercih ediyor.
Sağlık mekanlarının hayata geçirilmesindeki çok paydaşlı süreçte, mühendislik ekiplerinden gelecek geri bildirimlerin dikkate alınması ile yapısal dayanımı sürdürülebilir kılacak müdahalelerin ve deprem anında oluşabilecek yangın riskini ortadan kaldıracak önlemler de oldukça önemli.
