Beslenme alışkanlıklarından ağız bakımına, flordan fissür örtücülere kadar uzanan koruyucu ve önleyici diş hekimliği; bireyin ağız ve vücut sağlığı için oldukça fazla öneme sahip. Biz de Vestiyer Yayın Grubu olarak yayınladığımız Dişhekimliği Dergisi’nin yeni sayısında “Koruyucu Diş Hekimliği”ni ele aldık. 109. sayımızda, kapak konumuz hakkında çeşitli üniversitelerden akademisyenler, koruyucu ve önleyici diş hekimliği konusunda gelinen noktayı ve güncel bilgileri aktardığı altı makaleyi okuyucularla paylaşıyor. Ayrıca Türkiye’de Toplum Ağız-Diş Sağlığı’nın ortaya çıkışında büyük rol oynayan akademisyenlerden röportaj da yer alıyor. Kapak konumuzun yanı sıra anestezi, çocuk hastalarla iletişim ve Amerika’daki diş hekimliği eğitimi gibi üç farklı alanda makaleyi de sizlerle buluşturduk.
Tam 96 sayfa yayınlanan Dişhekimliği Dergisi’nde röportajlar, sektörel gelişmeler, üniversitelerden haberler, ödüllü yarışmalar, testler, firmaların piyasaya yeni sürdükleri ürünlerin tanıtımları, VESTA – Vestiyer Akademi’nin düzenlediği eğitimler ve daha birçok alt başlık mevcut.
“Diş Çürüğü ve Fluorid Mekanizması”
“Koruyucu Diş Hekimliği” kapsamında dergimiz için makale hazırlayan Bezmialem Vakıf Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Pedodonti Anabilim Dalı’ndan Yrd. Doç. Dr. Şerife Özalp “Diş Çürüğü ve Fluorid Mekanizması”nı açıklıyor. “Erken çocukluk çağı çürüğü ya da biberon çürüğü ciddi bir toplum sağlığı problemi haline gelmiştir” diyen Özalp; fluoridin etki mekanizması, topikal ve sistemik fluorid uygulamalarını anlatıyor. Doğumdan genç yetişkinliğe kadar fluorid tablet kullanım dozlarını tablo halinde gösteren Özalp, daha etkili bir çürük profilaksisi için fluoridle birlikte ek önemlerin de önemli olduğunu vurgulayarak yazısını sonlandırıyor. Ayrıca kaşıkla fluorid jel ve fluorid vernik uygulaması ile oral hijyen motivasyonu resimleri ile yazı destekleniyor.
“Aşırı Frenulum Bağlantılarının Oral Hijyen Üzerine Etkileri”
Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Periodontoloji Anabilim Dalı’ndan “Aşırı Frenulum Bağlantılarının Oral Hijyen Üzerine Etkileri” makalesini diş hekimlerine sunan Prof. Dr. Recep Orbak ve Dt. Melike Öztürk, frenulum ataşmanlarının önemini vurgulayarak bundan sonra bu durumların meydana gelmesinin önlenmesini amaçladıklarını belirtiyor. “Yüksek frenulum ataşmanı nedeniyle santral dişlerde marjinal diş eti apikale göç ederek diş eti çekilmesine, bunun sonucunda dentin hassasiyetine ve kök çürüğüne neden olabilir.” diyen yazarlar frenektominin modifikasyonlarını tek tek açıklayarak lazer kullanımından da bahsediyor. Makale, örnek vakalarla desteklenmiş bir nitelikte.
“Koruyucu Diş Hekimliğinde Güncel Yaklaşımlar”
İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Pedodonti Anabilim Dalı’ndan Dt. Elif Yaman Dosdoğru, Dr. Arzu Pınar Erdem, Prof. Dr. Elif Sepet ve Prof. Dr. Zeynep Aytepe 109. sayımız için “Koruyucu Diş Hekimliğinde Güncel Yaklaşımlar” makalesini paylaşıyor. Koruyucu diş hekimliği kapsamında çürük risk tayini, diş çürüğünün erken teşhisi, karyojenik bakteri sayısının azaltılması, mekanik plak kontrolü, diş çürüğünü önleyici/diş dokusunu koruyucu ajanlar ve uygulamalar, pit ve fissür örtücüler, demineralize olmuş dokunun remineralizasyonu ve ekonomi konu başlıkları yazarlar tarafından ayrıntılı bir şekilde işleniyor.
“Koruyucu Diş Hekimliğinde Güncel Reminelizasyon Tedavilerinin Değerlendirilmesi”
“Koruyucu Diş Hekimliğinde Güncel Reminelizasyon Tedavilerinin Değerlendirilmesi” makalesi İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Pedodonti Anabilim Dalı’ndan Dt. Yelda Kasımoğlu, Doç. Dr. Elif Bahar Tuna İnce tarafından hazırlandı. Koruyucu diş hekimliğinin amacının bireyin günlük ağız hijyeni alışkanlıklarını geliştirmek ve uygulanacak olan klinik tedaviler ile diş yapısının remineralizasyonunu gerçekleştirmek olduğunun altını çizen yazarlar hazırladıkları makalede diş çürüklerini önlemeye yönelik geleneksel koruyucu yaklaşımları, gelişen yeni teknolojiler eşliğinde değerlendirerek açıklıyor. Çürük tanı araçları, çürük risk analizi, remineralizasyon sağlayan ajanlar, remineralizasyon sağlayan cihazlar, remineralizayon tedavilerinde kullanılan ajanlar gibi unsurları ayrı başlıklarla ele alan yazarlar, çürük oluşumunun önlenmesinde basamakları şekil halinde gösteriyor. Ayrıca, iki farklı tabloda ICDAS II kod numaraları ve tanımları ile piyasada bulunan çeşitli remineralizasyon ürünleri detaylı bir şekilde açıklanıyor.
“Pulpa Canlılığının İncelenmesi”
Dt. Emre Övsay ve Doç. Dr. R. Figen Kaptan’ın birlikte hazırladığı “Pulpa Canlılığının İncelenmesi” başlığındaki makale, inceleme esnasında kullanılan teknikleri ve testleri anlatıyor. Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde çalışmalarını sürdüren yazarlar, subjektif ve objektif canlılık testlerini maddelerle ele alarak ayrıntılı bir biçimde açıklıyor. “Pulpa canlılığının incelenmesi ve doğru değerlendirilmesi, tanının tespitinde en belirleyici yardımcılardan birini oluşturmaktadır.” diyen yazarlar; kavite, anestezi, soğuk-sıcak termal pulpa ve elektriksel testleri ‘subjektif canlılık testleri’ dâhilinde açıklıyor. Objektif canlılık testlerindeyse pulse oksimetri ile lazer doppler flowmetri ele alınıyor.
"Önleme ve Koruma Tedaviden Önce Gelir"
Kapak konusu çerçevesinde bir diğer ögeyi, Prof. Dr. Gülçin Bermek ile yapılan röportaj oluşturuyor. İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Toplum Ağız-Diş Sağlığı Bilim Dalı’nda başarılı çalışmalara imza atan Bermek, Türkiye’de akademik anlamda koruyucu ve önleyici diş hekimliğinde gerçekleştirdikleri ilkleri bizlerle paylaştı. Yıllar önce Bilecik’te başlattıkları projeden yola çıkarak 21. yüzyılın 21 hedefinden okul taramalarına, Sağlık Bakanlığı çalışmalarından medyaya kadar konuştuğumuz söyleşimizde Gülçin Hanım, ‘önleme ve koruma, tedaviden önce gelir’ ilkesinden bahsederek “2020 yılında 6 yaş çocukların %80’i çürüksüz olsun, 12 yaşta diş çürüğünün şiddeti 1,5’in altında olsun isteniyor. Çocukların dişleri çürüsün de %80’i dolsun değil hedef, çürümesin. 2020 yılının hedefine biz de imza attık. Koruyucu hekimlik dışında bu hedef başka türlü gerçekleşemez.”diyor.
Diğer Konulardaki Makaleler
“Diş Hekimliğinde Çocuk Hasta ve Etik İlişkiler Üzerine Yorumlamalar”
Dişhekimliği Dergisi’nde kapak konusu makalelerin dışında farklı alanlarda makaleler de bulunuyor. “Diş Hekimliğinde Çocuk Hasta ve Etik İlişkiler Üzerine Yorumlamalar” çatısı altında diş hekimlerinin çocuklarla iletişimine değinen Türk Tıp Tarihi Kurumu Başkanı ve Tıp Etiği ve Tıp Hukuku Derneği Başkanı Prof. Dr. Ayşegül Demirhan Erdemir; ‘aydınlatılmış onam’ ve ‘onayı bildirmeye ehil’e açıklık getirerek, “Çocuklardaki dental korkular, bugünün modern diş hekimliği uygulamalarında eğitim ve etik davranışlarla giderilmeye çalışılmaktadır. Burada diş hekimi ve anne-baba arasındaki işbirliği çok önemlidir. Çocuğun diş hekimliği tedavilerine alışabilmesi için ciddi eğitim teknikleri geliştirilmiştir.” diyor. Çocuklarda dental korku ve anksiyetenin etyolojik faktörlerini kişisel, dış ve dental faktörler alt başlıklarında üç ana gruba ayırarak açıklayan Erdemir; aletleri uygulamada çocuğun alışması açısından uygulanan öğretileri de ele alıyor.
“Çocukların Diş Tedavılerinin Genel Anestezi Altında Yapılmasının Kuralları”
Pediatrik anestezi çatısı altında “Çocukların Diş Tedavılerinin Genel Anestezi Altında Yapılmasının Kuralları”nı yazan Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Anesteziyoloji Kliniği’nden Dr. Adnan Noyan ile Pedodonti Anabilim Dalı’ndan Dr. Nükhet Sandallı görsel desteklerle önemli bir konuyu ele alıyor. “Bu kapsamlı yazı çocuklara verdiğimiz değeri ve önemi gösterir niteliktedir; çünkü okunduğu zaman görülecektir ki çocuklar büyüklerin kopyası olmayıp doğumdan itibaren değişen ve gelişen sistemlerden oluşmuştur. İşte bu süreçte, onlara anestezi altında diş tedavıleri sırasında son derece özen göstermeliyiz ki büyüdükleri zaman büyüklerinin sağlıklı bir kopyası olsunlar. Bu sebeble olaya hücre düzeyinde yaklaşıp yaşamlarının her döneminde onları zararlı etkenlerden korumalıyız. Çocuklarda genel anestezi altında diş tedaviside böyle bir bakış açısını içeren doğruluğu kanıtlanmış bilgi ve bu kapsamdaki deneyimlerimizi içermektedir.” diyerek makalelerini açıklayan yazarlar iki bölüm olarak hazırladıkları yazılarının ilk bölümünü bu sayıda hekimlerle paylaşıyor. İkinci bölüm ise bir sonraki sayımızda yayınlanacak.
“ABD’de Diş Hekimliği Eğitimi ve Araştırmaları Üzerine Bir Söyleşi”
Hem Türkiye’de hem de Amerika’da akademisyenlik yapmış ve önemli üniversitelerde faaliyetlerini sürdürmüş olan Dr. Güzin Uzel ve Dr. İlhan Uzel ile 109. sayımızda “ABD’de Diş Hekimliği Eğitimi ve Araştırmaları Üzerine Bir Söyleşi” yayınladık. Amerika’da okullara öğrenci kabulunden eğitim sürecine ve sistemine, kliniklerin düzenlenme prosedürlerinden yeni mezunların istihdamına, öğretim üyelerinin çalışma koşullarından uzmanlık dalları ve araştırma koşullarına değin soru-cevap halindeki yazımız okuyucuları bilgilendirecek ve konuyu açıklığa kavuşturacak nitelikte.
Sürekli Köşeler
Bilginizi Ölçün
Kapak konumuz çerçevesinde hazırlanan makaleler ve sunulan bilgiler neticesinde her sayımızda yayınladığımız Bilginizi Ölçün köşesini bu sayımız için Bezmialem Vakıf Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nden Yrd. Doç. Dr. Seda Özturan hazırladı. “Koruyucu Diş Hekimliği”ne yönelik çoktan seçmeli test, 12 sorudan oluşuyor.
Mekan Tasarımı: Üç katlı modern bir kliniğin baştan sona dizaynı
Dergimizin Mekan Tasarımı bölümünde Bursa’dan Özel İşevi Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği’ni tanıttık. Muayenehane imkânlarını yükseltmenin kendisine ve hastalarına duyduğu saygıdan geçtiğine inanarak kliniğini yenileyen Diş Hekimi Sevda İşevi; bir ayda üç katlı kliniğini baştan yaratırken takip ettiği yolu, sağladığı ergonomiyi, sterilizasyona verdiği önemi ve dentofobili hastalara uyguladıkları sedasyon yöntemini anlattı.
Bahar Dental ile Firma Röportajı: “Birinci Hedefimiz Eğitim ve Kalite”
Sektörde yer alan diş laboratuvarlarından Bahar Dental ile röportajımızı da yeni sayımızda okuyabilirsiniz. İstanbul’da bulunan laboratuvarın sahibi Aret Susam, “Birinci Hedefimiz Eğitim ve Kalite” diyerek 10 yıldır yurt içi ve yurt dışındaki diş hekimlerine aktif bir şekilde verdiği hizmeti, çalışma ve sağlık koşullarını anlattı; mesleki kuruluşları ve sektörü değerlendirdi.
7 Yaşından Bu Yana “Pullarla Tarihi Biriktiren Bir Hekim: Ahmet Doğan Ataman”
“Pullarla Tarihi Biriktiren Bir Hekim: Ahmet Doğan Ataman” başlığı ile Dişhekimliği Dergisi okurlarına sunduğumuz söyleşimizi keyifle okuyacağınıza inanıyoruz. 46 yıl önce merak saldığı pullarla büyüyen Diş Hekimi Ahmet Doğan Ataman’ı bu sayımızda ağırlıyoruz. Henüz yedi yaşında bir çocukken annesinin Levend Postanesi’nin filateli bölümüne yazdırması ile pul koleksiyonu yapmaya başlamış Ahmet Bey. Kendisi büyüdükçe koleksiyonu da büyümüş. Daha sonra tıbba merakı artmış ve tıp tarihine gönlünü kaptıran bir diş hekimi olmuş; ancak pullarını yalnız bırakmamış. Çok sayıda ödül almış, pul kitapları yayınlamış. Bu arada kendisini sürekli yenilemiş, geliştirmiş ve okumaktan hala usanmamış. Ahmet Bey, söyleşimizde pulculuk serüvenini ve başarılarını anlatıyor ve ülkemizin sorunlarından biri olan ‘değer’ konusundan da yakınıyor. Ahmet Doğan Ataman’ın ilginç hikâyesini söyleşimiz anlatsın.
Ödüllü Vaka Tartışması
Dişhekimliği Dergisi’nin bilinen ögelerinden “Ödüllü Vaka Tartışması” bu sayımızda da diş hekimleriyle buluşuyor. Prof. Dr. Meral Ünür tarafından hazırlanan soruları doğru yanıtlayanlar, Ünür’ün “100 Olguda Ağız Hastalıkları” kitabını kazanıyor.
