Jo E. Frencken’in imzasını taşıyan “Minimal Girişimsel Diş Hekimliği ile Atravmatik Restoratif Tedavi Sanatı ve Bilimi” isimli kitabı, değerli bir ekiple Türkçeye kazandırdınız. Kitapla ilgili meslektaşlarınızdan, öğrencilerinizden nasıl geri dönüşler alıyorsunuz?
Kitap özellikle günümüzde sağlıklı dokunun korunmasının ve sağlıklı dişlerle yaş almanın mümkün olduğunun daha fazla kabul görmesi ile diş hekimleri tarafından ilgi ile karşılandı. Minimal girişimsel diş hekimliğinin konsept olarak kavranmasına yardımcı olan içerik ve özellikle yazım dilinin kolay anlaşılır tarzda oluşu ve Dr. Frencken’in kendi deneyimlerini samimi bir dille yazması kitabı daha ilgi çekici yapıyor. Atravmatik Restoratif Tedavi (ART) genellikle çocuk hastada tercih edilen bir yöntem gibi algılanıyor. Oysa teknik yetişkinler, engelli bireyler ve yaşlılar için de çok uygun. Meslektaşlarımız ve diş hekimliği öğrencilerinin, klinik uygulamalarında ve sahada ART uygulaması ile ilgili çok önemli ipuçlarını buluyor olmalarının kitabı cazip kıldığını düşünüyorum.
Covid-19 varyantları konuşulmaya devam ediyor. Böyle bir dönemde minimal girişimsel diş hekimliği daha da öne çıkıyor değil mi? 
Covid-19 açısından en riskli meslekler arasında yer alan diş hekimliğinde klinik işleyişte alının tedbirlerin yanı sıra aerosolun mümkün olduğunca azaltılmasına yönelik girişimler tercih edilmeye başladı. Bu anlamda normalleşme sürecinde de koruyucu uygulamalarla harmanlanan minimal invaziv uygulamaları içeren minimal girişimsel diş hekimliği konsepti oldukça önemli bir yer kazandı. Bu yaklaşım hakkında bilginin artmasına ihtiyaç duyan meslektaşlarımız ve öğrenciler için kitap çok doğru zamanda piyasaya çıktı diye düşünüyorum.
Diş Hekimliğinde ‘Alet İşler, El Övünür’
Kitapta Atravmatik Restoratif Tedavi (ART) için kullanılan malzeme ve ekipmanları da anlatıyorsunuz. Uygun el aletleriyle çalışmanın önemi hakkında neler söylemek istersiniz?
Diş hekimliğinde, ‘alet işler, el övünür’ sözü son derece geçerlidir. Diş hekimi ne kadar usta ve bilgili olursa olsun, o iş için gerekli araç-gereç olmadan başarılı olamaz. Bu nedenle ART’de de başarı, özel el aletlerinin bulunabilirliği ile doğrudan ilgilidir. Oldukça sert diş dokularında uygulamalar, ancak bu iş için geliştirilmiş, yeterli keskinlikte el aletlerinin kullanılması ile gerçekleştirilebilir. Keskin ekskavatörlerin dentinde kullanılmasının yanı sıra ART uygulaması için minede çalışılabilecek, fissürde giriş kavitesi açılmasını sağlayacak ART açıcı ve mine keskilerine ve dolgunun şekillendirilmesinde kullanılmak üzere klasik ağız spatülünden farklı olarak keskin uca sahip ağız spatülüne ihtiyaç duyulmaktadır.
Türkiye’de talebin çok fazla olmaması nedeni ile ART el aletlerine ulaşmak çok kolay olmamaktaydı. Az sayıdaki sipariş için uzun çabalar ve oldukça yüklü masraflarla karşılaşılabiliyordu. Selçuk Üniversitesi’nden sevgili Doç. Dr. Murat Selim Botsalı hocamızla birlikte Konya Teknokent ve Ersoy Dental ile ortaklaşa yaptığımız çalışmalar sonucunda, Türkiye’de ART el aletlerini ürettik. Bu aletlerin ülkemizde üretilmiş olması ulaşılabilirliği artırdığı gibi ekonomik olarak da daha uygun fiyatlarda el aletlerine sahip olabilmemizi de sağlaması açısından çok kıymetli. Ersoy Dental’in özverili çalışmaları sayesinde son derece kaliteli, ergonomik aletlerin artık piyasada olması çok sevindirici. Teknokentlerin sanayi ile üniversiteleri bir araya getirmekteki rollerinin çok önemli olduğu günümüzde bu girişimin özellikle diş hekimliğinde iyi bir örnek olmasını ve bu tür iş birliklerinin artmasını diliyorum.
ART Konseptinin Yaratıcısı ile Kurs
“Minimal Girişimsel Diş Hekimliği ile Atravmatik Restoratif Tedavi Sanatı ve Bilimi” kitabının yazarı Jo E. Frencken ile bir eğitiminiz olacak değil mi?
Evet, 25-27 Kasım 2022 tarihleri arasında Konya’da gerçekleştirilecek Selçuk Üniversitesi 3. Uluslararası Yenilikçi Diş Hekimliği Kongresi’nde kitabın yazarı ve ART’nin yaratıcısı Prof. Dr. Jo Frencken ile birlikte bir kurs düzenliyoruz. Meslektaşlarımızın minimal girişimsel diş hekimliği ile ilgili bilgilerini tazeleyip ART ile ilgili deneyimlerini artırmak ve el aletlerini yakından tanımalarını sağlayacak bu çok heyecan verici organizasyona katılımın çok olmasını umuyorum. Bu organizasyonla kitap bilgileri bizzat yazarı tarafından Türk diş hekimlerine iletilmiş olacak. Bu bence kaçırılmaması gereken bir fırsat. Ayrıca Konya’da gerçekleştirilecek bu çok güzel organizasyonda ART el aletlerinin üretimini yapan Ersoy Dental Firması ODC cerrahi el aletleri markası ile stand sponsoru olarak yer alacak.
Kitabı incelemek ve satın almak isterseniz www.drvesta.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
